- αγγειοπλαστική
- I
(Τεχν.).Η κατασκευή αγγείων από πηλό ή άλλη ύλη. Είναι μία από τις αρχαιότερες τέχνες (τα πρώτα αγγεία χρονολογούνται από την 11η χιλιετία π.Χ.). Στην αρχή, η α. σκόπευε να καλύψει απλώς τις οικιακές ανάγκες. Γρήγορα, όμως, αρχίζει η καλλιτεχνική επεξεργασία και η διακόσμηση των αγγείων με διάφορα σχήματα και μορφές. Η α. αναπτύχθηκε ως τέχνη σε όλους τους λαούς, ιδίως όμως στους Αιγυπτίους, τους Έλληνες και τους Eτρούσκους. Στην Αίγυπτο αρχίζει από τη νεολιθική εποχή. Τα περισσότερα αιγυπτιακά αγγεία είναι από επεξεργασμένο γρανίτη ή αλάβαστρο. Η α. των Ετρούσκων χωρίζεται σε τρεις εποχές: την εποχή της ανθρωπόμορφης τεφροδόχου κάλπης (8ος και 7ος αι.), την εποχή του αγγείου bucchero nero (7ος αι.) και την εποχή του ελληνίζοντος αγγείου. Στην Ελλάδα η α. αναπτύχθηκε στην περίοδο του μινωικού πολιτισμού, συνεχίστηκε στη μυκηναϊκή περίοδο και έφτασε στην τελειοποίησή της στην κλασική Ελλάδα.Κατά τον Μεσαίωνα η α. χωρίστηκε σε δύο εποχές: την αραβική και την ιταλική. Με την αραβική (8ος-15ος αι.) εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το βερνίκωμα από γυαλί. Η τεχνική αυτή προήλθε από τους Κινέζους οι οποίοι είχαν ανακαλύψει από πολύ παλαιότερα την πορσελάνη. Στην Ευρώπη η α. αναπτύχθηκε στη Γαλλία και πιο πολύ στην Ιταλία, κυρίως όμως στην Αναγέννηση. Τα περισσότερα γνωστά αγγεία αυτής της εποχής είναι τα μαγιόλικα και τα φαγεντιανά. Από τον 16o αι., η α. σημειώνει μεγάλη πρόοδο στη Γαλλία και τη Γερμανία. Χαρακτηριστικό της γαλλικής τεχνοτροπίας είναι η χαρακτική διακόσμηση πάνω σε σμάλτο. Αργότερα στη Γερμανία, o χημικός Μπέτγκερ ανακάλυψε την κόκκινη πορσελάνη που προκαλεί πραγματική αναστάτωση στην α.Με την τελειοποίηση των μηχανημάτων στη σύγχρονη εποχή η α. έχει πάρει έναν χαρακτήρα βιομηχανικής παραγωγής και όσο κι αν έφτασε σε βαθμούς τελειότητας, δεν έχει κανένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, αλλά είναι απομίμηση από αρχαιότερες τεχνοτροπίες.
Δείγμα μικρασιατικής αγγειοπλαστικής του 16ου αι.
(Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα).IIΛεπτομέρεια από τοιχογραφία της Γέννησης της Θεοτόκου, όπου απεικονίζεται μία γυναίκα να κρατά αγγείο της εποχής των Κομνηνών (12ος αι.).
(Ιατρ.). Η χειρουργική ανακατασκευή ή η διεύρυνση αιμοφόρων αγγείων. Ειδική και πολύ συνηθισμένη κατηγορία της είναι η α. με μπαλονάκι, με την οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η στένωση αρτηριών. Πιο συγκεκριμένα, η στενωμένη αρτηρία διευρύνεται με ένα μπαλονάκι, το οποίο εισάγεται με έναν καθετήρα και στη συνέχεια φουσκώνεται όταν βρεθεί στη θέση της στένωσης.* * *και αγγειοπλαστουργία, η [αγγειοπλάστης]η τέχνη τού αγγειοπλάστη, τής κατασκευής πήλινων αγγείων.
Dictionary of Greek. 2013.